Schoonmaken met soda: simpel, sterk en verrassend duurzaam
Mascha Bongenaar
21 april 2025
Ben je op zoek naar een simpele manier om je huis schoon te maken zonder dat je een scheikundedoos open hoeft te trekken? Maak kennis met soda. Gewoon ouderwetse kristalsoda net als je oma. Geen poespas, geen chemische wolk, wel schoon! En het mooie is: het is niet alleen effectief, maar je kunt ook verrassend duurzaam schoonmaken met soda.
Wat is soda eigenlijk?
Simpel gezegd: soda is een zout (natriumcarbonaat voor de liefhebbers) dat supergoed vet en vuil oplost. Het wordt ook wel huishoudsoda of kristalsoda genoemd. Je koopt het in de supermarkt voor een prikkie (meestal op de onderste plank!) en het ziet eruit als witte korrels of poeder. Hetheeft geen geur, geen kleur en is gewoon klaar om aan het werk te gaan. Let op: we hebben het hier over kristalsoda, niet over baking soda (daarover straks meer).
Waarom soda zo’n duurzame schoonmaakhulp is
We snappen het: het woord duurzaam klinkt soms wat… zwaar. Maar hier gaat het juist om de kleine dingen. Zoals één simpel product gebruiken in plaats van vijf verschillende flessen met ingewikkelde etiketten.
Soda is duurzaam omdat:
- Het geen schadelijke stoffen bevat (bye bye chloor en kunstmatige geurstoffen).
- Je minder plastic flessen nodig hebt, want één zak soda is goed voor tig schoonmaaktaken.
- Het lang meegaat en niet bederft.
- Je zelf je schoonmaakmiddel kunt maken, zodat je precies weet wat erin zit.
Wat kun je duurzaam schoonmaken met soda?
Als wij zeggen dat soda een top schoonmaak middel is; dan is het ook een echte topper! Je maakt er meer mee schoon dan je denkt, echt waar. Kristalsoda is een soort schoonmaaktovenaar in poedervorm; zelfs ideaal voor de grotere klussen waar gewone allesreiniger het laat afweten. Hier zijn een paar fijne toepassingen om je op weg te helpen:
Wasmachine reinigen
Na een paar maanden wassen kan je machine gaan ruiken of slechter spoelen. Gooi een flinke eetlepel soda in de lege trommel, draai een heet wasprogramma, en je wasmachine ruikt weer fris. Goed voor je kleding én je machine.
Afvoer ontstoppen
Stinkt de gootsteen of loopt het water niet meer goed weg? Giet er een paar eetlepels soda in, gevolgd door een flinke plens kokend water. Nog meer power nodig? Gooi er eerst soda in, daarna azijn – het gaat bruisen als een scienceproject, en dat helpt verstoppingen losweken.
Aangekoekte pannen en ovenschalen
Week je pan of ovenschaal met een schepje soda en heet water. Even laten staan, en de aangekoekte resten laten los alsof ze er zelf ook genoeg van hebben.
Vloeren dweilen
Een schep soda in een emmer heet water doet wonderen op tegels of stenen vloeren. Vetvlekken, vuil en muffe luchtjes verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Witte was opfrissen
Ziet je witte was er een beetje grauw uit? Voeg een eetlepel soda toe aan je reguliere wasmiddel. Let op: alleen bij witte of kleurvaste was, want soda kan kleuren doen vervagen.
Sterk ontvetten
Vette keukenkastjes, afzuigkappen of vette tegels? Maak een sopje van warm water en soda, en poets het vet er zo vanaf. Geen chemische dampen, wel een schoon resultaat.
Thermosflessen en waterkaraffen
Heb je zo’n fles waar je nét niet goed bij kunt met een afwasborstel? Vul ‘m met warm water en een theelepel soda, even schudden en laten staan – zo verdwijnen geurtjes en aanslag vanzelf.
Tuinmeubels schoonmaken
Plastic of metalen meubels die een winterslaap hebben gehouden? Sopje van soda eroverheen en ze zijn klaar voor de lente.
Wil je er een gewoonte van maken? Zet een potje soda klaar onder de gootsteen, dan pak je het sneller. Grote kans dat je je daarna afvraagt waarom je ooit met zes verschillende schoonmaakmiddelen werkte.
Maar wat dan met baking soda?
Kristalsoda en baking soda lijken qua naam op elkaar, maar zijn totaal verschillende types in de schoonmaakwereld. Baking soda, oftewel zuiveringszout, is een stuk milder dan kristalsoda. Het is superhandig voor kleine klusjes: het neutraliseert geurtjes (in schoenen, matrassen of de koelkast), heeft een licht schurend effect (ideaal voor je wastafel of een ovenruitje), en je kunt het zelfs gebruiken om koekjes luchtig te maken. Maar… als het op serieus schoonmaken aankomt, laat het je een beetje in de steek. Want baking soda ontvet niet echt, en ontkalken doet het al helemaal niet. Dat laatste hoor je nog weleens als “tip”: baking soda met azijn mengen om kalkaanslag weg te krijgen. Klinkt slim, maar eigenlijk is het meer chemie-show dan schoonmaakactie. Wat er namelijk gebeurt: baking soda is een base, azijn is een zuur. Als je ze samen giet, gaan ze bruisen, en dat ziet er spectaculair uit, alsof je écht goed bezig bent. Maar in werkelijkheid neutraliseren ze elkaar: het schuim is vooral CO₂ (oftewel lucht), en het schoonmaakeffect is op z’n best tijdelijk. Zodra het bruisen ophoudt, blijft er een beetje zout water over. Niet schadelijk, maar ook niet bepaald magisch schoonmaakmiddel. Kortom: apart zijn baking soda en azijn allebei nuttig, maar samen doen ze verrassend weinig voor je schoonmaakdoelen. Het is een hardnekkige fabel dat ze samen een soort supermiddel vormen. Dus, samenvattend: baking soda is top tegen geurtjes of als mild schuurmiddel, maar voor het echte poetswerk , voor vet, kalkaanslag of verstopte afvoeren, is kristalsoda je betere vriend.
Kleine duurzame stap, groot verschil met kristalsoda
Misschien gebruik je nu nog allesreiniger in een felgekleurde fles. Geen probleem – je hoeft niet alles in één keer om te gooien. Begin gewoon eens met:
- Een keer je wasmachine reinigen met soda
- Zelf een allesreiniger maken met soda en een beetje citroen
- Soda gebruiken om je pannenweekwater een boost te geven
Kleine acties, grote voldoening. En je spaart het milieu én je portemonnee.
Waar je soda beter níét op gebruikt
Soda is krachtig spul, en dat is top, maar sommige materialen kunnen daar niet zo goed tegen. Gebruik het liever niet op aluminium, dat kan dof worden of zelfs zwart uitslaan. Ook natuursteen (zoals marmer of graniet) kan slecht reageren, net als gelakte of geverfde oppervlakken. Twijfel je? Test het eerst op een onopvallend plekje, of kies voor een milder schoonmaakmiddel zoals baking soda. Better safe than sorry!
Duurzaam schoonmaken met soda
Schoonmaken met soda is ouderwets handig, super betaalbaar en verrassend goed voor de planeet. Het ruikt nergens naar (in de goede zin van het woord), het doet wat het belooft en je hebt niet het gevoel dat je je badkamer in een chemische fabriek verandert. Dus: een zakje soda in huis halen? Zeker doen. Voor je het weet vraag je je af waarom je ooit al die dure schoonmaakmiddelen nodig had.
Meer lezen?
- 5 duurzame lifehacks voor schoonmaken
- Duurzaam schoonmaken? De beste keuzes en tips!
- Grote schoonmaak: vergeet je elektrische apparaten niet
In dit artikel staan affiliate links. Wanneer je via één van deze links een aankoop doet, ontvangt DuurzameKeuzes een (meestal kleine) commissie van de verkoper, terwijl het jou niets extra kost. Denk aan het milieu en je portemonnee; koop alleen iets als je het nodig hebt!
Foto’s door Joost Crop, Alexander Schimmeck
Schrijf je in voor de DuurzameKeuzes nieuwsbrief!
Ontvang duurzame tips, heerlijke recepten en exclusief winacties direct in jouw inbox.
Mis niks meer van DuurzameKeuzes.com!
Volg ons op alle sociale media.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!