Een beter milieu begint niet bij jezelf – boek review
Jaap Tielbeke, redacteur van De Groene Amsterdammer, schreef Een beter milieu begint niet bij jezelf. Het boek laat een andere kant van het klimaatdebat zien door niet te focussen op individuele gedragsverandering en consumentenactivisme. Ik vond het verhelderend en inspirerend. Lees mijn boek review van Een beter milieu begint niet bij jezelf hieronder.
Begint een beter milieu niet bij jezelf?
Na het luisteren van de podcast Het Groene Hart van Growthinkers met Jaap Tielbeke las ik Een beter milieu begint niet bij jezelf. Ik was aangenaam verrast door de inhoud. Ik was, gezien de titel, bevreesd dat het boek consumentenactivisme zou neersabelen. Maar Een beter milieu begint niet bij jezelf doet dat zeker niet. Het boek plaatst de focus op individuele gedragsverandering om klimaatverandering tegen te gaan wel in perspectief. Het idee dat consumenten zelf actief kunnen bijdragen aan een beter milieu, biedt mensen handelings-perspectief, zegt Tielbeke. Maar, betoogt hij, dat gaat de klimaatcrisis niet oplossen.
Schuldigen
Steeds vaker horen we dat we momenteel leven in het antropoceen. Na het holoceen, is dit het tijdperk van de mens. In dit antropoceen staat de vooruitgang van onze economie voorop, en zijn we hard op weg de natuurlijke hulpbronnen van de aarde uit te putten en onze planeet zo te vervuilen dat deze onleefbaar wordt. Door deze milieuvervuiling te bezien als geschiedkundige ontwikkeling, lijken we te vergeten dat er wel degelijk schuldigen zijn aan te wijzen voor deze milieuvervuiling, zegt Tielbeke. We kunnen ons blijven blind staren en vingerwijzen naar de consument, die zou moeten verduurzamen. Maar daarmee blijven de echte verantwoordelijken van vervuiling en klimaatverandering buiten beeld. Vervuilende industrieën en overheden moeten zich actief in gaan zetten voor oplossingen, willen we klimaatverandering stoppen.
Collectieve actie
Jaap Tielbeke laat in het boek Een beter milieu begint bij je jezelf zien dat collectieve actie nodig is om klimaatverandering een halt toe te roepen, en mogelijk (deels) terug te draaien. Ondanks wat veel ecomodernisten denken, zo zegt Tielbeke, is het niet genoeg te hopen op technologische ontwikkelingen die klimaatveradering gaan stoppen. Grootschalige veranderingen in ons economisch model en huidige machtsverhoudingen zijn nodig om echte structurele verandering teweeg te brengen. Hiervoor moeten we zowel de politiek als het bedrijfsleven meekrijgen. En dat gaan politiek en bedrijfsleven niet uit zichzelf doen, daarvoor is een duwtje nodig. Of dat nou is in de rechtzaal, door grootschalig protest of burgerlijke ongehoorzaamheid.
Green New Deal
Gelukkig laat Jaap Tielbeke het in het boek niet bij vage schetsen van een mogelijke oplossing voor klimaatverandering. Hij biedt de lezer hoop door de alternatieven te laten zien, die kans van slagen hebben. Via het perspectief van Nederlandse actiegroepen zoals Fossielvrij NL, Exctinction Rebellion en Code Rood, laat Tielbeke zien dat actievoeren positief effect heeft op de houding van het bedrijfsleven en het draagvlak voor de transitie in de samenleving.
Ook door het positieve verhaal van de rechtzaak van Urgenda tegen de Nederlandse staat, laat Tielbeke zien dat er wel degelijk verschuivingen plaats vinden in de politiek. Als kansrijke oplossing noemt Tielbeke de Green New Deal die, geinspireerd op de manier waarop president Roosevelt de VS uit de Grote Depressie trok, zijn weerklank vindt in internationale politiek. Deze Green New Deal is niet alleen een plan om totale destructie van onze planeet te voorkomen, maar geeft ook een perspectief om een betere socialere samenleving te bouwen. In Europa krijgt dit bijvoorbeeld navolging in een Europese Green Deal, die momenteel op de agenda staat.
Daarom gebruik ik voor klimaatimpact graag de tool van Mijn Verborgen Impact. Die tool is gebaseerd op het boek De Verborgen Impact van Babette Porcelijn. Deze tool rekent niet met CO2 (of equivalenten), maar laat zien hoe jouw activiteiten, keuzes en gedrag zich verhouden tot de gemiddelde Nederlander. En hij rekent jouw persoonlijke top 10 uit van impact. Met die persoonlijke top 10 zie je dus in een oogopslag waar je grootste impact zit. En als je grote klimaatstappen wil maken, kun je dus het beste met je eigen top 3 beginnen om veranderingen te gaan maken om duurzamer te gaan leven.
Strijdvaardig
Een beter milieu begint bij jezelf liet me niet achter met het idee dat mijn persoonlijke acties er niet toe doen. Mijn eigen inzet, om mijn voetafdruk te verkleinen, draagt zeker bij aan het geheel. Maar het boek laat ook mijn eigen rol in de transitie van een andere kant bekijken. Op welke manier kan ik, door mijn individuele invloed, bijdragen aan de oplossingen voor klimaatverandering; door stemmen, door op de barricaden te gaan staan en door acties om de echte verantwoordelijken ter verantwoording te roepen.
Een beter milieu begint niet bij jezelf – boek review
Een beter milieu begint niet bij jezelf is een boek dat mij inspireert tot actie. Natuurlijk schetst het een beeld van de ontwrichting, die gepaard zal gaan met klimaatverandering. Maar het boek laat ook een nieuw toekomstbeeld zien. Mits we overgaan tot collectieve actie om bedrijven en overheden te dwingen tot verandering, dan is er hoop op een betere en groenere wereld. Dat maakt Een beter milieu begint bij jezelf een inspirerend boek om te lezen.
Lees ook mijn review van Ecopositief in 5 stappen, en Het Duurzame Gezin.
Welke boek zette jou in actie tegen klimaatverandering?
In dit artikel staan affiliate links. Wanneer je via één van deze links een aankoop doet, ontvang ik een (meestal kleine) commissie van de verkoper. Ik geef altijd mijn eerlijke mening over boeken en producten.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!