Voedselkeuzes en CO2 voetafdruk; is wat je eet belangrijker dan waar het vandaan komt?!
Wanneer je kiest voor een duurzamer eten wordt vaak de nadruk gelegd op de herkomst van ons voedsel. We zijn ons steeds meer bewust van de milieueffecten van voedselproductie. Daarom kiezen we voor eten van lokale boerenwinkeltjes en biologische producten omdat we daarmee verschil denken te maken. Maar onze onderbuik blijkt helemaal niet zo goede graadmeter om het grootste deel van onze voedselvoetafdruk te verkleinen. Studies tonen aan dat wat we eten misschien wel net zo belangrijk is, zo niet belangrijker, dan waar ons voedsel vandaan komt als het gaat om het verminderen van onze CO2-voetafdruk.
De impact van de voedselketen
Voordat we kijken waar je het verschil maakt op gebied van voedsel, duiken we in de voedselketen. Wat is er allemaal nodig voordat het eten op ons bord ligt? Ons eten is verbouwd op een boerderij, is verwerkt en verpakt, gaat op transport naar Nederland en de supermarkt. Dan wordt verkocht aan ons als consument en vervolgens koken wij het eten en eten het op! In de tabel hiernaast zijn de broeikasgas emissies van de wereldwijze voedselproductie verbeeld. Als we uitzoomen naar de hele voedselketen valt één ding op; van alle stappen in de keten hebben landgebruik en productie op de boerderij verreweg de grootste voetafdruk. 71% van de broeikasemissies van ons eten zitten in die onderdelen van de voedselketen. Als je duurzamer wil eten, is kiezen voor voedsel met een kleinere voetafdruk in landgebruik en productie dus het meest duurzaam. Maar hoe doe je dat?
Wat eet je dan? Plantaardige voeding!
Als je weet dat je grootste impact van voeding zit in de productiefase, dan verandert de manier waarop je naar de impact van voedsel kijkt. Want verschillende voedingsproducten verschillen nogal in hun productieproces en dus in de CO2 voetafdruk die ze hebben. Er zijn specifieke voedselproducten aan te wijzen, zoals vleesproducten, die aantoonbaar een hogere CO2-voetafdruk in hun productie en landgebruik hebben, dan andere producten. Overal algemeen geldt dat plantaardige producten minder land, water en energie gebruiken in vergelijking met dierlijke producten. Door vaker te kiezen voor groenten, fruit, granen en peulvruchten kun je dus aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van je CO2-voetafdruk.
En hoe zit het met de verpakking van voedsel?
Bewerkt voedsel en overmatige verpakkingen zorgen natuurlijk ook voor de milieu-impact van een product. Door te kiezen voor onbewerkte voedingsmiddelen en duurzame verpakkingsmethoden, kun je als consument je impact verminderen. Maar zoals je ziet in de tabel hebben verwerking en verpakking een veel lagere impact dan het landgebruik en productie. Verpakking is, bij een gemiddeld voedselproduct, maar verantwoordelijk voor 5,5% van de impact van een product. En het verwerken van voedsel zorgt voor 3,5% van de broeikasgasuitstoot. Bovendien; dit zijn gemiddelden! De plastic verpakking van een stuk rundvlees draagt minder dan 1% bij aan de impact van dit voedsel. Dat ik, toen ik begon met duurzamer leven, met mijn eigen bakje naar de slager ging, was dus meer symboolpolitiek dan dat ik echt een verschil maakte. Oeps! Daar was mijn onderbuikgevoel dus een slechte raadgever. Ik kan, als ik mijn voedsel voetafdruk wil verlagen, veel duurzamer kiezen voor een vegaburger in plastic, ondanks dat het bewerkt en verpakt is. En (spuit elf!) natuurlijk nog beter voor onbewerkte peulvruchten.
Voorkom ingevlogen voedsel
Hoe komt het meeste eten eigenlijk in Nederland? Ook daarover zijn veel misvattingen. Er wordt nogal eens gedacht dat een kiwi, banaan of broccoli per vliegtuig wordt vervoerd. Maar niets is minder waar! Zo’n 59% van ons voedsel komt per schip. Op zo’n schip passen enorme hoeveelheden voedsel, waardoor de impact van de voedselkilometers per kilogram voedsel beperkt is (ondanks de vieze uitstoot van de schepen!). Daarna staat wegtransport op een tweede plek met 31%, en op drie de trein met 10%. Slechts 0,16% van al ons voedsel wordt met het vliegtuig vervoerd. In de praktijk zijn dat bijvoorbeeld sperziebonen uit Kenia, asperges uit Peru en passiefruit uit Columbia. De uitstoot van deze producten zijn vele malen hoger door transport. Daarom wil je liever geen voedsel met het vliegtuig laten komen. Gelukkig hebben verschillende supermarkten in 2023 al bekend gemaakt geen groenten en fruit meer in te vliegen. Dat bespaart je de keuze!
Is wat je eet is belangrijker dan waar het vandaan komt?!
Het antwoord op de vraag op de vraag of wat je eet belangrijker is dan waar het vandaan komt is volmondig JA. Hieruit blijkt maar weer eens dat het verminderen van je CO2-voetafdruk soms iets meer vereist dan het gebruiken van je onderbuikgevoel. Het is belangrijk om te streven naar lokale, duurzame voedselbronnen. Maar moeten we niet vergeten dat het soort voedsel dat we consumeren een grotere impact heeft op het milieu dan transport. Als je de focus meer legt op plantaardige voeding en minder dierlijk voedsel, heb je een belangrijk handvat om je CO2 voetafdruk te verminderen. Met elke hap kun je een verschil maken naar een groenere toekomst!
Meer lezen over duurzaam eten?
- 5 tips voor duurzame keuzes op je bord
- Zo verklein je je water voetafdruk
- Waarom onbewerkt voedsel duurzamer is
- Plasticvrij en vegetarisch
- Waarom je thuis voedsel moet redden, en niet in de supermarkt
Omslag foto door Paige Cody via Unsplash
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!