100 gratis en goedkope duurzame keuzes
Duurzaam, biologisch of ecologisch kopen lijken altijd slecht voor de portemonnee. Maar dat is maar één kant van het verhaal. Duurzame keuzes gaan vaak juist over wat je niet doet. Op die manier zijn er tientallen manieren om jouw ecologische voetafdruk te verkleinen, die zelfs met een kleine portemonnee mogelijk zijn of zelfs veel geld besparen. Ik geef je 100 gratis en goedkope duurzame keuzes.
Duurzame keuzes kunnen ook gratis of goedkoop zijn
Soms lijkt het wel of je vooral duurzaam bezig bent, als je geld uitgeeft. We zien zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s als ultieme duurzame gadgets. Maar duurzaamheid is in veel gevallen juist gratis of het voorkomen van geld uitgeven. Zo kun je nog veel duurzamer zijn dan je denkt, door de ogenschijnlijk kleine duurzame keuzes.
100 gratis en goedkope duurzame keuzes
Hoe langer ik ging nadenken over gratis en goedkope duurzame keuzes, hoe meer ik er vond. Deze 100 gratis en goedkope duurzame keuzes kunnen je op weg helpen en nieuwe ideeën geven. Sommige stappen hieronder vergen een (kleine) investering, en helpen je daarna besparen. Maar veel van de stappen hieronder gaan eerder over het veranderen van dingen in je dagelijks leven. Het zijn tips om je in kleine stapjes vooruit te helpen duurzame keuzes te maken; het hoeft heus niet allemaal en zeker niet tegelijk.
Verminder je energiegebruik en watergebruik
In je huis kun je met kleine keuze veel verschil maken in je energie- en watergebruik. De volgende 31 duurzame keuzes zijn kleine stappen die gratis zijn, of een kleine investering vergen om daarna te gaan besparen. Bedenk: de duurzaamste en goedkoopste energie is de energie die je niet gebruikt!
1 Zet de verwarming een graad lager en trek een dikkere trui aan.
2 Douche minder lang, of ga niet elke dag, maar om de dag in de douche. Zo bespaar je water en gas.
3 Koop een waterbesparende douchekop; deze verdien je meestal binnen 6 maanden terug.
4 Neem minder vaak een bad, gebruik liever de douche om water en energie te besparen.
5 Zorg zeker dat de verwarming in de nacht uitstaat; gebruik het programma van je thermostaat om het niet te vergeten.
6 Ga tocht tegen door tochtstrips op ramen en deuren; dit bespaart je veel energie.
7 Plak radiatorfolie tegen het weglekken van warmte door je muren.
8 Doe deuren dicht in huis als je de verwarming verbruikt; zo voorkom je dat de warmte verloren gaat.
9 Maak je inbox leeg en verwijder foto’s van je mobiel, leeg de cloud-opslag.
10 Was minder vaak de was, maar laat je kleding vaker luchten. Het bespaart je elektriciteit en water, maar je kleding slijt ook nog eens minder snel.
11 Hergebruik je douchehanddoek; door je handdoek twee of drie keer te gebruiken, hoef je minder vaak te wassen en bespaar je veel elektriciteit en water
12 Was je was op lagere temperaturen. Op 30 graden, of zelfs 20 graden, wordt veel kleding ook al schoon
13 Zet de vaatwasser alleen aan als deze vol is, of was af met de hand, dat is energiezuiniger
14 Gebruik minder stroom door lampen uit te zetten en apparaten niet op stand-by te laten staan
15 Doe tegen zonsondergang (dikke) gordijnen dicht om de warmte langer binnen te houden in herfst en winter
16 Gebruik gordijnen en zonwering tegen de warmte in de zomer
17 Gebruik minder vaak de droger en hang de was aan de lijn te drogen
18 Strijk minder door de was uitklopt en netjes aan de waslijn te hangen
19 Ontdooi je vriezer regelmatig en maak je elektrische apparaten schoon
20 Gebruik je oven voor meerdere dingen tegelijk. Bak je iets in de oven, maak dan in de restwarmte van je oven nog een andere gerecht zoals granola of laat ‘m iets langer aan staan voor havermoutrepen. Zo bespaar je alle energie het kost om de oven nog een keer op te warmen
21 Zet je koelkast en vriezer op een koele plek in huis, uit de zon of in een koelere kamer. Zo gebruikt het apparaat minder energie
22 Isoleer de warmwaterleidingen in je huis om warmteverlies te voorkomen, en bespaar hiermee op je gasrekening en je uitstoot
23 Vervang hallogeen en gloei-lampen voor LED-lampen en bespaar dagelijks energie
24 Doe de kraan uit als je je tanden poetst of je handen inzeept
25 Neem de trap in plaats van de lift, gezonder en energiezuiniger
26 Installeer een (tweedehands) regenton in je tuin om je planten water te geven
27 Geef je tuin- en balkonplanten alleen ’s ochtendsvroeg en ’s avonds water als het (nog) niet heet is in de zomer, zo voorkom je verdamping van veel water
28 Kook niet meer water dan nodig is, als je een waterkoker of fluitketel gebruikt
29 Gebruik een thermoskan of -beker voor koffie of gekookt water en thee, voorkom dat het koud wordt en je het weg moet gooien
30 Doe je tweede (bier)koelkast uit en zet ‘m alleen aan bij een feestje, en bespaar op je elektriciteitsrekening
31 Is een huishoudelijk apparaat aan vervanging toe? Kies dan voor de energiezuinigste variant met het laagste energielabel; je verdient het vaak binnen 1 tot 2 jaar terug
Consuminderen
De spullen die je koopt hebben vaak een hele grote CO2 voetafdruk. Minder spullen kopen is niet alleen goed voor je portemonnee, maar verlagen je voetafdruk en de hoeveelheid afval die je maakt enorm. De volgende 37 tips laten je consuminderen:
Koop minder en ruil, deel of koop tweedehands
32 Kies als eerste keuze voor tweedehands. Het vergt omdenken, maar kost minder geld
33 Leer jezelf duurzame gewoontes aan voor het wassen van je kleding, lees mijn tips
34 Neem een abonnement op de bibliotheek; dit is voor kinderen (in Nederland) zelfs gratis
35 Ruil of haal boeken bij lokale minibiebs of minibibliotheek. Breng je eigen oude boeken ook naar een lokale minibieb.
36 Gebruik herbruikbare menstruatie producten; zo bespaar je veel afval en veel geld
37 Plak een nee nee sticker: het zorgt voor een hoop minder oud papier, en brengt je ook niet in de verleiding om te kopen
38 Geef een tweedehands (kinder) cadeau. Er is zoveel moois te vinden op Marktplaats, Vinted of de kringloopwinkel
39 Zet je spaargeld bij een ethische en duurzame bank, kijk op eerlijkebankwijzer.nl
40 Stap over naar een groene energieleverancier of groene stroom, kijk bij wise.nl of welke leverancier de groenste is
41 Leen spullen die je niet vaak gebruikt, zoals een heggeschaar, cirkelzaag of boormachine, van buren, vrienden of familie
42 Koop niet meteen iets nieuws als iets kapot is, maar repareer het, of laat het repareren, bijvoorbeeld in een repaircafe
43 Is er iemand jarig of heb je een feestje? Geef een ervaring cadeau. Zo beleef je samen met de ontvanger iets leuks en maak je mooie herinneringen
44 Geef een zelfgemaakt cadeau of koop bij een lokale (handwerk)winkel
45 Geef een (biologische) kamerplant in plaats van een bos bloemen; daar heb je veel langer plezier van en bespaart zo CO2
46 Raap eens wat afval op in je buurt of wijk en zorg voor minder zwerfafval
Beter gebruik en hergebruik
47 Vervang tegels in je tuin voor planten en bomen. Planten vergroten de biodiversiteit en halen CO2 uit de lucht
48 Ruil stekjes met vrienden en bekenden of online, of begin of bezoek een plantenbieb voor meer groen in je huis en tuin
49 Gebruik geen gif of pesticiden in je tuin of op je terras, maar gebruik natuurlijke bestrijdingsmiddelen of ga onkruid met krabber en bezem te lijf
50 Stop met het gebruiken van een bladblazer, maar gebruik een hark en bezem. Het bespaart energie en verjaagt de beestjes niet
51 Laat bladeren in de herfst liggen in je borders, voor bescherming tegen vorst en als natuurlijke mest. En maai je gras niet te vaak in de lente voor meer bloemen in je gazon. Doe mee aan Maai Mei Niet Nederland of België.
52 Kies voor een haag als tuinafscheiding, voor meer groen, meer plek voor beestjes en minder fijnstof. Of plant een klimplant tegen je schutting of muur
53 Kies voor solar- of led-verlichting in je tuin of op je balkon
54 Doneer spullen of kleding die je niet (meer) gebruikt aan de kringloop, kledingbank of ruil ze met een ketting kledingruil met anderen
55 Koop herbruikbare servetten in plaats van wegwerp
56 Gebruik geen wegwerpbekers, -bestek en -servies. Heb je geen servies genoeg voor een feestje? Leen het van vrienden of familie.
57 Gebruik een washandje in plaats van wegwerp snoetenpoetsers; bespaar geld en voorkom afval.
58 Koop geen wegwerp schoonmaakdoekjes meer, maar gebruik een herbruikbaar doekje
59 Koop of maak herbruikbare zakdoeken in plaats van wegwerptissues
60 Koop voortaan katoenen schoonmaakdoekjes in plaats van microvezeldoekjes. Microvezeldoekjes laten microplastics los tijdens het gebruik en wassen en dragen helaas dus bij aan de schadelijke plastissoep.
61 Zeg nee tegen rietjes als je buitenshuis iets drinkt, en koop ze thuis ook niet meer
62 Koop een herbruikbare RVS Safety razor, en je hoeft nooit meer wegwerpmesjes te kopen
63 Scheid je afval correct. Gebruik de afvalscheidingswijzer als je niet weet in welke bak iets moet
64 Hergebruik inpakpapier, of gebruik gerecyclede materialen of herbruikbaar alternatief om cadeautjes in te pakken
65 Hergebruik glazen potten om voedsel in te vriezen, spullen te bewaren of cadeau te geven
66 Knutsel met hergebruikt materiaal wat je al hebt, zie mijn tips voor de lente en kerstmis als je niet weet waar je een item kunt weggooien
67 Meld je af van e-mail nieuwsbrieven. Een e-mail verzenden kost ook energie, en zo word je minder snel aangespoord iets nieuws te kopen
68 Print dubbelzijdig en/of gebruik een inkt-zuinig lettertype
69 Upcycle (je) oude spullen en geef ze een tweede leven; maak bijvoorbeeld een sprei van je oude t-shirt of een voederschaaltje van oud kopje
70 Kies een energiezuinige hobby. Kies voor ongemotoriseerd en buitensporten. Ga bijvoorbeeld hardlopen, wandelen, handboogschieten of fietsen
71 Gebruik oplaadbare batterijen, als je geen product met een stekker kunt kiezen, in plaats van eenmalige wegwerp batterijen
72 Maak je eigen duurzame schoonmaakproducten
Duurzamer vervoer en reizen
Zo’n 19% van de jaarlijkse CO2 uitstoot van de gemiddelde Nederlander bestaat uit vervoer en vakanties, volgens Milieu Centraal. Daar is dus een heleboel besparing te behalen. Soms met kleine handigheidjes, maar met grotere keuzes, zoals je auto de deur uit doen, bespaar je nog meer.
73 Controleer de bandenspanning van je auto periodiek, zo bespaar je op je brandstof
74 Rij in je auto mét een zo constant mogelijke lage snelheid en schakel vlug, dan bespaar je brandstof en uitstoot
75 Carpool met een collega naar je werk om autokilometers te besparen
76 Kies vaker de fiets of loop korte afstanden. Gezonder, goedkoper en beter voor het milieu
77 Ga op vakantie dichtbij huis of doe een staycation en bespaar de kosten van vervoer
Duurzaam voedsel
Elke dag maken we meerdere keren de keuze wat we eten. Leren duurzamere keuzes te maken op gebied van voedsel, verlaagt je CO2 uitstoot dus direct. En het bespaart je vaak ook nog geld tegelijkertijd. Hieronder staan ook tips om je plastic verbruik naar beneden te brengen, en de plastic soep daardoor niet nog groter te maken. Hieronder volgen 23 gratis en goedkope duurzame keuzes.
78 Eet je kliekjes op; plan wekelijks een kliekjesdag voor restjes eten, of kook met restjes.
79 Koop je groenten en fruit lokaal en bespaar op je boodschappen budget
80 Kies voor seizoensgroenten, want die zijn goedkoper dan producten uit kas of van verder weg
81 Bewaar je groenten en fruit op de juiste manier. Gebruik de Bewaarwijzer om te weten hoe en hoe lang je producten bewaart.
82 Leer over het verschil tussen de TGT en THT datum, en voorkom voedselverspilling.
83 Kook op maat, dus niet meer dan je eet. Zo voorkom je dat je eten over hebt of weg moet gooien.
84 Zet een deksel op de pan als je iets kookt. Dit bespaart je gas.
85 Gebruik een (zelfgemaakte) hooimadam of hooikist (lees mijn tutorial) om je eten te garen.
86 Begin een (mini) moestuin om je eigen groenten en fruit te kweken in je tuin of op je balkon
87 Maak een weekmenu en gebruik een lijstje bij het boodschappen doen; zo koop je alleen wat je nodig hebt.
88 Maak je eigen bouillon van restjes, lees hier hoe je dit doet.
89 Kies uit de Samen tegen Verspilling bak of 35% sticker producten, of haal een pakket via Too Good to Go, zo voorkom je dat eten weg wordt gegooid, en alle impact van het eten voor niks is geweest.
90 Eet een of meerdere dagen per week een maaltijd zonder vlees; door te kiezen voor peulvruchten bespaar je veel geld, bekijk mijn recepten.
91 Maak je eigen appelazijn van restjes.
92 Composteer je GFT afval met een Bokashi en gebruik het als meststof voor je tuin of balkon
Duurzaam voedsel: verminder je plastic gebruik
93 Bewaar kliekjes in een bakje zonder plastic folie, maar dek af met een bordje of dekseltje.
94 Neem je eigen tas of zakjes mee als je boodschappen doet, zo voorkom je onnodig meenemen van plastic zakjes en tassen.
95 Koop ongesneden en onverpakte groenten, zodat je minder plastic afval hebt.
96 Kook je eten zelf en kies niet voor kant-en-klaar of diepvriesmaaltijden. Dit is vaak goedkoper en vermindert je plastic afval.
97 Neem je boterhammen niet mee in een plastic zakje, maar in een herbruikbaar alternatief zoals een broodtrommel, wasbaar zakje of bijenwasdoek.
98 Gebruik een herbruikbaar waterflesje in plaats van plastic wegwerpflesjes
99 Neem een herbruikbare koffiebeker mee onderweg. Bij veel kiosken en shops krijg je zelfs korting op je koffie als je je eigen beker meeneemt.
100 Plant kruiden in je tuin of op je balkon en koop geen gedroogde of verpakte kruiden meer
100 gratis en goedkope duurzame keuzes
Duurzaam leven bestaat dus heel vaak uit kleine stapjes. En die zijn ook vaak gratis of goedkoop. Natuurlijk is het bovenstaand lijstje niet als to-do lijstje bedoeld. Niemand kan het allemaal doen. Als we allemaal proberen om een aantal kleine duurzame keuzes in ons leven te integreren, komen we al zoveel verder. Elke stap telt! Op die manier komen we in beweging om bij te dragen aan een duurzamere wereld.
Het lijstje met 100 gratis en goedkope duurzame keuzes is ook zeker niet het complete lijstje. Er zijn vast nog wel 100 kleinere en grotere stappen die je gratis of goedkoop helpen aan een duurzamer leven. Mis je iets? Vermeld het in de reacties, zo helpen we elkaar nog verder.
Wil je zelf aan de slag met het verkleinen van je klimaatimpact, maar weet je niet waar je moet beginnen? Of ben je al begonnen, maar weet je niet hoe je verder moet? Doe mee met de workshopreeks van Klimaatgesprekken en leer in een groep samen waar hoe je effectief klimaatvriendelijker keuzes maakt.
Meer lezen?
- De Kleine Stapjes cursus (2): Kies plantaardig voedsel
- Startersgids: hoe start je met duurzamer leven?
- Zo doe je duurzaam boodschappen
- Waarom seizoensgroenten een duurzame keuze zijn
- Zo pak je het aan: consuminderen!
In dit artikel staan afiliate links. Wanneer je via één van deze links een aankoop doet, ontvang ik een (meestal kleine) commissie van de verkoper, terwijl het jou niets extra kost. Denk aan het milieu en je portemonnee; koop alleen iets als je het nodig hebt!
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!